การมอบอำนาจเครื่องหมายการค้าโดยผู้ที่ไม่ใช่ผู้แทนของนิติบุคคล

การมอบอำนาจโดยนิติบุคคลนั้น ถ้าเป็นห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคลหรือห้างหุ้นส่วนจำกัด หุ้นส่วนผู้จัดการเท่านั้นที่เป็นผู้แทนของนิติบุคคลนั้น กรณีถ้าเป็นบริษัทจำกัด กรรมการหรือผู้ที่เป็นกรรมการตามที่หนังสือรับรองระบุไว้เป็นผู้แทนนิติบุคคลที่ลงลายมือชื่อในหนังสือมอบอำนาจ การมอบอำนาจของนิติบุคคลโดยผู้ที่มิใช่ผู้แทนของนิติบุคคลหรือไม่ครบจำนวนผู้แทนที่มีอำนาจลงชื่อ ถือว่าไม่ผูกพันนิติบุคคลนั้น ๆ

คำพิพากษาฎีกาที่ 2402/2532 หนังสือมอบอำนาจระบุว่า บริษัทโจทก์โดย ว. และ ณ. กรรมการเป็นผู้มอบอำนาจให้ฟ้อง แต่ตอนท้ายของหนังสือมอบอำนาจกลับปรากฎว่า ว.ร่วมกับ อ. กรรมการอีกคนหนึ่งของโจทก์เป็นผู้ลงลายมือชื่อมอบอำนาจให้ฟ้อง เมื่อตามหนังสือรับรองของสำนักงานทะเบียนหุ้นส่วนบริษัทกรุงเทพมหานครระบุว่า กรรมการผู้มีอำนาจลงชื่อแทนโจทก์คือ ว. ลงลายมือชื่อร่วมกับ ก. หรือคนใดคนหนึ่งในสองคนนี้ลงลายมือชื่อร่วมกับกรรมการอีกคนหนึ่งและต้องประทับตราสำคัญของโจทก์ ดังนั้น การที่ ว. ลงลายมือชื่อร่วมกับ อ. กรรมการอีกคนหนึ่งของโจทก์และประทับตราสำคัญของโจทก์ จึงถือได้ว่า การมอบอำนาจให้ฟ้องคดีของโจทก์สมบูรณ์แล้ว แม้ ณ จะไม่ได้ลงลายมือชื่อในหนังสือมอบอำนาจก็ตาม

คำพิพากษาฎีกาที่ 4953/2536 ตามข้อบังคับของโจทก์กำหนดให้กรรมการคือ ส. ช. และ จ. มีอำนาจกระทำการแทนโจทก์ได้ โดยกรรมการสองในสามคนลงลายมือชื่อร่วมกันและประทับตราบริษัทจึงจะผูกพันโจทก์ แต่การที่ ส.ซึ่งได้ลาออกจากการเป็นกรรมการผู้มีอำนาจของโจทก์แล้ว ยังมาร่วมลงลายมือชื่อกับ ช.ในหนังสือมอบอำนาจให้ฟ้องคดีอีก เป็นการกระทำที่ปราศจากอำนาจ ผู้รับมอบอำนาจตามหนังสือมอบอำนาจดังกล่าวไม่มีอำนาจฟ้องคดีแทนโจทก์ ความเกี่ยวพันกันในระหว่างบริษัทโจทก์ กับ ส.ผู้เป็นกรรมการนั้น ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1167 กำหนดให้บังคับตามบทบัญญัติว่าด้วยตัวแทน ฉะนั้น ส.ย่อมจะบอกเลิกการเป็นผู้แทนของโจทก์เสียเวลาใด ๆ ก็ได้ทุกเมื่อ และย่อมมีผลทันทีเมื่อได้แสดงเจตนาแก่โจทก์ดังที่บัญญัติไว้ในมาตรา 826, 827, 386 หาใช่มีผลต่อเมื่อโจทก์ได้นำไปจดทะเบียนสำนักงานทะเบียนหุ้นส่วนบริษัทแล้วไม่ ส่วนการบังคับให้จดทะเบียนตามมาตรา 1023 นั้นเป็นกรณีที่โจทก์จะถือเอาประโยชน์แก่บุคคลภายนอกถึงการเปลี่ยนแปลงยังไมได้จนกว่าจะได้ลงพิมพ์โฆษณาในหนังสือราชกิจจานุเบกษาแล้ว แต่จำเลยซึ่งเป็นบุคคลภายนอกย่อมจะถือเอาประโยชน์เช่นว่านั้นได้

คำพิพากษาฎีกาที่ 2039/2542 ธ. ลงชื่อมอบอำนาจให้ฟ้องคดีแทนโจทก์ ขัดต่อข้อบังคับของโจทก์เรื่องจำนวนหรือชื่อกรรมการซึ่งลงชื่อผูกพันโจทก์ได้ เป็นกรณีโจทก์ในฐานะนิติบุคคลฟ้องคดีโดยผู้ไม่มีอำนาจกระทำแทนได้ ความประสงค์ของโจทก์จึงไม่แสดงปรากฏจากผู้แทนของนิติบุคคลตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 70 วรรคสอง

เมื่อ ธ. ไม่มีอำนาจลงชื่อมอบอำนาจให้ พ.ฟ้องคดีแทนโจทก์ พ.จึงไม่มีอำนาจฟ้องและดำเนินคดีแทนโจทก์มาแต่แรกฟ้อง ถึงแม้ต่อมาภายหลังโจทก์จะทำหนังสือมอบอำนาจให้ ส.ฟ้องคดีนี้ยื่นเข้ามา ก็หาทำให้ฟ้องของโจทก์ที่เสียมาแต่ต้นแล้วกลับคืนดีเป็นฟ้องที่ยื่นฟ้องและดำเนินคดีโดยผู้มีอำนาจกระทำการแทนโจทก์ขึ้นมาในภายหลังได้ไม่

คำพิพากษาฎีกาที่ 9088/2544 ผู้ร้องเป็นนิติบุคคลตามกฎหมายของประเทศสิงคโปร์ประเภทบริษัทจำกัด ช.เป็นกรรมการผู้จัดการ มีอำนาจทำการแทนผู้ร้อง และผู้ร้องโดย ช. มอบอำนาจให้ ส.ดำเนินคดีแทนผู้ร้องตามหนังสือมอบอำนาจเอกสารหมาย ร.2 แต่หนังสือรับรองของสาธารณรัฐปานามาที่ผู้ร้องอ้างส่งต่อศาล กลับมีข้อความระบุว่า บริษัทผู้ร้องก่อตั้งเป็นบริษัทจำกัดตามกฎหมายฉบับที่ 32 ค.ศ.1927 ของสาธารณรัฐปานามา ไม่ใช่ประเทศสิงคโปร์ดังที่ ส.ผู้รับมอบอำนาจเบิกความ นอกจากนี้จากหนังสือดังกล่าว กรรมการผู้จัดการใหญ่ซึ่งมีอำนาจทำการแทนผู้ร้องตามกฎหมายคือ อ. ไม่ใช่ ช. การที่ ช.ลงลายมือชื่อในหนังสือมอบอำนาจให้ ส. ดำเนินคดีแทนผู้ร้องจึงไม่ชอบด้วยกฎหมาย

ในทางปฏิบัติ เมื่อเห็นว่าหนังสือมอบอำนาจลงนามโดยบุคคลผู้ที่มิใช่ผู้แทนนิติบุคคล หรือลงนามโดยผู้แทนไม่ครบตามจำนวนที่ระบุไว้ในหนังสือรับรองนิติบุคคล นายทะเบียนจะสั่งให้ส่งหนังสือมอบอำนาจที่ถูกต้องเข้ามาใหม่

CR กรมทรัพย์สินทางปัญญา