พลวัตการค้าโลกยุคใหม่กับการรุกคืบของกระแสทริปส์พลัสและความตกลงTPP

ในสภาวะแวดล้อมทางการค้าและการลงทุน ระหว่างประเทศในปัจจุบัน ที่มีการแข่งขันสูงขึ้น รวมทั้ง การปรับเปลี่ยนจากการแข่งขันทางด้านต้นทุนเป็น ก า ร แข่ ง ขั น ท า ง ด้ า น น วั ต ก ร ร ม แ ล ะ เ ท ค โ น โ ล ยี การให้ความสำ คัญกับปัจจัยทางสังคมเศรษฐกิจ (socio-economic factors) เช่น การอนุรักษ์ทรัพยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และการคุ้มครองแรงงาน ที่มีมาตรฐานสูงขึ้น ตลอดจนการปรับเปลี่ยนแนวทาง การผลิตสินค้าจากการผลิตในประเทศใดประเทศหนึ่ง เป็นการผลิตในลักษณะที่เป็นห่วงโซ่มูลค่าระดับโลก (global value chain) มากขึ้น กลจักรสำ คัญที่เกิดขึ้น และมีแนวโน้มที่เพิ่มมากขึ้นและครอบคลุมมาก ขึ้นในการเสริมสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขัน ภายใต้สภาวะแวดล้อมทางการค้าและการลงทุนระหว่าง ประเทศดังกล่าว คือ การเปิดเสรีการค้าสินค้า การค้า บริการ การลงทุน และการกำ หนดมาตรฐานกฎเกณฑ์ ระเบียบทางการค้าการลงทุนผ่านการจัดทำ ความตกลง การค้าเสรี (FTA) ทั้งความตกลงสองฝ่ายและความตกลงระดับ ภูมิภาคขนาดใหญ่ ที่เรียกว่า “Mega-FTA” อาทิ ความตกลงหุ้นส่วนยุทธศาสตร์เศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก (Trans – Pacific Partnership: TPP) และความตกลงหุ้นส่วนทางเศรษฐกิจ ระดับภูมิภาค (Regional Comprehensive Economic Partnership: RCEP)1 เป็นต้น Mega-FTA ที่มีการพูดถึงกันมากในขณะนี้ คือ ความตกลง TPP ซึ่งได้มีการลงนามแล้วเมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2559 โดยประเทศภาคี 12 ประเทศ ได้แก่ ออสเตรเลีย แคนาดา นิวซีแลนด์ ชิลี เปรู เม็กซิโก สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น บรูไน มาเลเซีย สิงคโปร์ และเวียดนาม ครอบคลุมการค้า โลกประมาณร้อยละ 40 ด้วยมูลค่าการค้าเฉลี่ยประมาณ 295,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ ต่อปี โดย GDP ของประเทศ ภาคี 12 ประเทศ รวมกันมูลค่า 28.3 ล้านล้านเหรียญสหรัฐฯ คิดเป็นร้อยละ 38 ของ GDP โลก จึงถือว่าความตกลง TPP เป็นความตกลงระดับภูมิภาคที่มีขนาดใหญ่ที่สุด2 ประกอบ ด้วย 30 ข้อบท3 โดยข้อบทหนึ่งที่มีความสำ คัญ คือ ทรัพย์สิน ทางปัญญา ซึ่งเป็นการยกระดับมาตรฐานการคุ้มครอง ให้สูงขึ้นกว่ามาตรฐานขั้นต่ำ ตามความตกลงทริปส์ (TRIPS Agreement) ภายใต้กรอบองค์การการค้าโลก หรือที่เรียกว่า ทริปส์พลัส (TRIPS Plus) ข้อบททรัพย์สินทางปัญญา ครอบคลุมหลายเรื่อง ได้แก่ เครื่องหมายการค้า ชื่อประเทศ สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ สิทธิบัตรและการคุ้มครองข้อมูล การออกแบบผลิตภัณฑ์ ลิขสิทธิ์ และการบังคับใช้สิทธิ

 

Translate »